Een gezamenlijke animatorcursus van Chiro en JES
Een gezamenlijke animatorcursus van Chiro en JES
Ontmoeting opzetten
Zowel JES als de Chiro bereiken Brusselse jongeren, maar dan wel een heel andere groep. Daarom leek het ons interessant om samen te werken om de jongeren in contact te brengen met elkaar. Wij zijn vertrokken van iets dat we allebei kenden: een animatorcursus. We organiseerden zo’n cursus samen met begeleiders van JES én de Chiro. De deelnemers kwamen ook van beide organisaties zodat ze elkaar konden ontmoeten en ideeën konden uitwisselen. Ook bij de deelnemers was het gelijk verdeeld om op die manier ontmoeting en uitwisseling te kunnen creëren.
Hoe kwam deze ontmoeting tot stand? Hoe hebben jullie jongeren gevonden en gestimuleerd om zich in te schrijven?
Het is een werk van lange adem geweest door corona. Helemaal in het begin zijn we met de coördinatoren, de vormingswerker van JES en de stadswerkers van de Chiro samen gaan zitten om te kijken wat er zou kunnen werken en welke kansen hierin zaten. Wanneer we dan besloten dat we voor een animatorcursus gingen gaan, zijn we elk op zoek gegaan naar begeleiding binnen onze organisaties. Een eerste moment van ontmoeting was eigenlijk al de voorbereiding van het project. De begeleiders, 3 van JES en 3 van de Chiro, kwamen samen om de cursus voor te bereiden. Op dat moment was er al veel uitwisseling.
Het was de bedoeling om tijdens de paasvakantie van 2020 de cursus te organiseren, maar toen zaten we in volle lockdown waardoor het niet kon doorgaan. Na een aantal pogingen is het dan Pasen 2021 geworden. Ondertussen was die begeleidingsploeg een beetje veranderd en waren we teruggeschroefd naar 2 groepen van 10 deelnemers en 4 begeleiders. Die begeleiders hebben bijna een jaar voorbereiding en uitwisseling gehad. Hierbij hebben ze elkaar en de organisaties leren kennen. De deelnemers hebben zich gewoon ingeschreven via de wegen die ze kenden en op de eerste dag van de cursus hebben ze elkaar ontmoet. Dan is de ontmoeting tussen de deelnemers echt begonnen.
Hoe waren de eerste indrukken van de jongeren?
Bij één groep kon ik zelf het kennismakingsmoment meemaken. Zoals bij andere animatorcursussen was het in het begin even onwennig, maar eens de instructeurs begonnen met kennismakingsspelletjes kwam dat wel los. Het belangrijke was dat er geen groepjes JES versus Chiro ontstonden. Eens het ijs gebroken was, was iedereen heel open naar elkaar en ging het vlot.
Als Chiro Jeugd Vlaanderen zijn we ook fan van ontmoeting opzetten, dus dat zit er sowieso in. Daarnaast willen we er zijn voor alle kinderen en jongeren en op die manier zijn er weer extra jongeren die in aanraking zijn gekomen met de Chiro. Het was belangrijk voor ons om onze leiding de kans te geven om hun blik te verruimen en bij te leren van de werking van JES. De ontmoeting opzetten en onze leiding van de toekomst vormen om in zo’n stedelijke context leiding te zijn, was de belangrijkste doelstelling.
We hebben daar bij de inschrijvingen niet bewust op gelet. Eerst wilden we het aantal deelnemers per Chirogroep beperken zodat er geen 10 deelnemers uit dezelfde Chirogroep zouden komen die elkaar al kenden. Dat idee hebben wij laten varen door corona en omdat we merkten dat er veel jongeren niet zo happig waren om zoiets te doen. Wat we wel gedaan hebben toen we de 2 groepen verdeelden, is de groep fifty fifty JES en Chiro maken.
Wij hebben daar vooral de instructoren op voorbereid. Het waren de vrijwillige instructoren die de groepen op sleeptouw namen doorheen de week. We hebben ons programma onder de loop genomen en een extra blok toegevoegd die focuste op uitwisseling en verschillende culturen om het gesprek open te trekken en om die uitwisseling naar een hoger niveau te tillen.
We hebben de instructoren ook begeleid door op het einde van de dag met hen in gesprek te gaan: hoe was de groepssfeer, hoe ging de uitwisseling, waar liepen ze tegenaan? Daarnaast had de vormingsmedewerker van JES veel ervaring met de doelgroep. Hij heeft toegelicht waar je op kon letten en ik heb wat toelichting gegeven bij de Chirodeelnemers, want we merkten wel dat er een aantal verschillen waren qua spelbagage. Dat was meer aanwezig bij de deelnemers van de Chiro. Toeval of niet, maar de Chirodeelnemers waren ook veel competitiever. Dat waren de instructoren van JES minder gewend.
“De uitdaging zat ‘m vooral in het omgaan met die verschillen in spelbagage: hoe zorg je ervoor dat iedereen evenveel kansen krijgt om aan bod te komen bij een uitdaging?"
Hoe was de ervaring voor die instructoren?
Ze waren er allemaal enthousiast en ze vonden het zeer interessant. Vanuit de instructoren was er iemand die op voorhand de Chiro helemaal niet kende, dus die gaf ook aan dat die veel had bijgeleerd en dat het heel boeiend was. Tegelijkertijd was het voor de instructoren ook uitdagend. Ze waren gewend van cursussen te geven bij Chiro of bij JES. Die mix maakte het voor hen uitdagend doordat andere methodieken samenkwamen en de groepsdynamiek anders was dan anders. De uitdaging zat ‘m vooral in het omgaan met die verschillen in spelbagage: hoe zorg je ervoor dat iedereen evenveel kansen krijgt om aan bod te komen bij een uitdaging? De instructoren waren op het einde het meest enthousiast over de interessante gesprekken en hun eigen leerkansen.
Die waren super enthousiast, het was de beste week van het jaar! Wat je na een animatorcursus wel vaker hoort. En nu zeker met corona waren ze heel blij dat er iets door kon gaan. Op de laatste dag vroegen we wat ze van de mix vonden. Ze bleken het vooral interessant te vinden en er veel uit geleerd te hebben. Tegelijkertijd gaven ze ook aan dat ze niet zouden weten hoe het anders zou zijn geweest omdat het de eerste cursus was die zij gevolgd hebben.
“Wij willen tiramisu"
Ik denk dat ze nog niet 100% beseffen wat ze allemaal vanuit de informele momenten hebben meegenomen. Ik denk bijvoorbeeld aan een grappige anekdote bij één leefgroep, waar het de hele week rond tiramisu draaide. Op de laatste dag had één van de deelnemers effectief tiramisu meegenomen, maar daar zat drank in. Toen kwamen ze tot de conclusie dat de helft van de groep die tiramisu niet mocht eten, want het was niet halal. Ze hebben dat uiteindelijk opgelost door toch extra alcoholvrije tiramisu te voorzien, maar zo’n les zullen ze niet snel vergeten. Als ze zelf leiding of animator worden op het speelplein zullen ze daar zeker rekening mee houden.
We gingen een samenwerking aan met JES omdat we beide actief zijn in Brussel en beide onze eigen methodes en expertise hebben. Het was boeiend om van elkaar te leren en om samen te werken. Nu zijn we aan het reflecteren over hoe we deze ervaring verder kunnen laten leven binnen de Chiro en wat we eruit kunnen leren, naar onze eigen cursussen toe, naar onze eigen groepen toe. We zullen dat bewust breder trekken dan enkel Brussel.
Als organisatie hebben we de leiding van de toekomst gevormd. Niet zoals we kennen op onze Chirocursussen, maar vanuit de insteek van de context waarin ze leiding zullen zijn. Wat er kan voor zorgen dat ze meer rekening houden met diversiteit van de kinderen als ze bijvoorbeeld leden werven. We zien er zeker een toekomst in: het is een fijn project om met die samenwerking verder te gaan en op die manier te leren als organisatie.
Ik noem het liever uitdagingen omdat ik het geen nadelen vind. Er waren uitdagingen die op ons pad zijn gekomen, ook naar de toekomst toe. We hebben soms verschillende visies, bijvoorbeeld over het cursus geven. Bij de Chiro worden de instructoren niet betaald, bij een normale cursus betalen zij zelfs de helft. Dat is waar onze vrijwilligers bewust zelf voor gekozen hebben. Toen we dit bevroegen bij onze instructoren, bleek dat zij het zelfs normaal vinden om bij te leggen voor het eten en de overnachting. Bij JES werden de instructoren wel betaald. Dat is een uitdaging op lange termijn: we moeten kijken hoe we daarmee om kunnen gaan. Wij als Chiro kunnen niet zomaar beslissen om het in Brussel anders te doen.
Een andere uitdaging is de tijd van de beroepskrachten. JES heeft vormingswerkers die instaan voor die cursussen en ondersteuning ervan. Wij hebben wel stadswerkers, maar als we dit zouden blijven doen, moeten we keuzes maken en andere taken minder doen. Het was nu tof om er regelmatig te zijn en die ondersteuning te bieden, maar het is een uitdaging omdat we daar als organisaties op een andere manier werken.
Zorgen voor een goede mix, zodat er niet op voorhand kliekjes zijn. We merkten dat Chirodeelnemers die elkaar al kenden snel naar elkaar toetrokken. Dat bemoeilijkte de uitwisseling soms. In de leefgroep of groep met een goeie mix van de Chiro en JES zagen we vlotter vriendschappen ontstaan. Daar zullen we zeker op letten in de toekomst.
Wat de instructoren nu goed deden, was om open te staan voor ontmoetingen en om aandacht te hebben voor iedereen. Ze bleven iedereen betrekken, ook diegenen die soms overweldigd of stiller waren in het begin. Chirodeelnemers kunnen erg competitief zijn en dat kan afschrikken. Gelukkig hadden onze instructoren daar oog voor.
Welke uitdagingen liggen hier nog?
Onze visies moeten we genoeg op elkaar afstemmen. We organiseren bijvoorbeeld bij de Chiro cursussen met overnachting. JES doet dat niet voor een animatorcursus. Dus ik vraag mij af wat er gebeurt als het cursusaanbod weer groter wordt en als er wel overnachting mag doorgaan. Die cursussen zonder overnachting, spreekt dat de Chirodeelnemers wel voldoende aan?
Een andere uitdaging is om genoeg instructoren te vinden die ervoor openstaan. Dat zal wel lukken, maar ook binnen de instructoren willen we een mix van Chiro-ervaring en JES-ervaring. We willen geen JES-cursussen waar er toevallig enkele Chiro-instructoren zijn, of een Chirocursus waar er een aantal deelnemers van JES zijn. Om de meest optimale uitwisseling te bereiken, moeten de cursus en de inhoud een mix blijven.
“Gewoon doen! Het Is heel interessant en verrijkend voor de jongeren, instructoren én voor de organisatie."
Als je andere jeugdwerkorganisaties of jeugdwerkers één goede reden moet geven om ontmoetingen op te zetten tussen jongeren, wat zou die dan zijn?
Gewoon doen! Het Is heel interessant en verrijkend voor de jongeren, instructoren én voor de organisatie. Het is heel fijn om eens te zien hoe andere jeugdwerkorganisaties met hun jongeren omgaan en welke methodieken zij gebruiken. Dus zeker een aanrader!
Foto's © Jan Van Bostraeten