Het belang om kinderen en jongeren met een handicap te betrekken in de vrije tijd
Het belang om kinderen en jongeren met een handicap te betrekken in de vrije tijd
Handicap | Beperking
Sommige kinderen krijgen vanaf hun geboorte een beperking omdat er iets misgaat tijdens hun geboorte. Andere kinderen krijgen het door erfelijkheid. Dit wil zeggen dat ze dezelfde handicap krijgen als hun ouder(s) of grootouder(s). Nog andere kinderen kunnen een handicap op een latere leeftijd krijgen door een ernstige ziekte of een ongeluk.
In Vlaanderen heeft ongeveer 6 à 10% van de kinderen en jongeren een handicap. Dat is best veel, maar toch worden personen met een handicap onzichtbare burgers genoemd. Dit komt omdat personen met een handicap zelden gehoord worden, met hun belangen wordt ook niet altijd rekening gehouden. Als we kijken naar de inclusiespiegel van Grip vzw (2016) dan merken we dat mensen met een handicap op alle levensdomeinen minder sterk staan dan mensen zonder handicap.
Vrije tijd voor kinderen en jongeren met een handicap/beperking
Samen met leeftijdsgenoten kunnen spelen, ontdekken, leren en ontspannen maakt kinderen en jongeren sterker en zorgt ervoor dat ze sterker in het leven staan. Vrije tijd is dus een belangrijk aspect van ons dagelijks leven waar iedereen recht op heeft. Ook kinderen en jongeren met en handicap hebben hier nood aan. Zij hebben er baat bij om zich naast school of de dagopvang te kunnen ontplooien, hun talenten te ontwikkelen en hun zelfvertrouwen op te bouwen.
We merken op dat kinderen en jongeren met een handicap minder mogelijkheden hebben op vlak van vrije tijd. Dit komt omdat ze tussen de welzijnssector waar vrije tijd moelijker aan bod komt en de vrijetijdssector die moeilijk toekomt aan personen met een handicap. Vrijetijdsbesteding kent binnen welzijn geen grote prioriteit, maar ook de vrije tijd zet mensen met een handicap niet op de eerste plaats. Mogelijke redenen hiervoor kunnen zijn:
- Kinderen en jongeren een handicap verdwijnen ‘van de radar’ omdat ze terecht komen in een ander (zorg)circuit. Veel van het aanbod wordt door verenigingen georganiseerd die zelf kinderen en jongeren met een beperking hebben.
- Er zijn tal van kinderen en jongeren met elk een (iets) andere problematiek en het is niet altijd even gemakkelijk om voor iedereen een aanbod te voorzien.
- Zorg-, onderwijs- maar ook het vrijetijdsaanbod voor kinderen en jongeren met een handicap wordt dan meestal georganiseerd op bovenlokaal niveau. Op die manier verliezen lokale gemeenschappen de band met die kinderen en jongeren en omgekeerd.
- Binnen het georganiseerde aanbod is er een gebrek aan kennis om met kinderen met een beperking om te gaan of hun aanbod (redelijk) aan te passen aan de noden die zij ervaren.
Aanbod voor kinderen en jongeren met een handicap
Wat hun handicap ook is, kinderen en jongeren met een handicap willen gewoon meedoen en meespelen. Dit lijkt niet zo evident, maar er zijn zeker mogelijkheden.
Aangepast vrijetijdsaanbod
Er bestaat een mooi vrijetijdsaanbod voor kinderen en jongeren met een beperking. Drie voorbeelden hieronder:
- Sporten: Voor vrijwel elke sporttak bestaat er een G-sportvereniging die vaak met vrijwilligers werken die zich engageren om ook jongeren met een handicap sport voluit te laten beleven.
- Jeugdwerk: Een AKABE-scouts of een specifieke speelpleinwerking. Soms vormen deze werkingen een aparte deelwerking van een bredere lokale jeugdwerking.
- Aangepaste sporten zond “reguliere” varianten zoals Torbal. Dit is een sport voor mensen met een visuele beperking.
Inclusief vrijetijdsaanbod
Op lokaal vlak bieden veel speelpleinen een inclusieve werking aan zoals Koraal vzw. De Vlaamse Dienst Speelpleinwerk (VDS) ondersteunt hen hierin. Op de website van VDS vind je erg veel informatie om je werking open te stellen voor kinderen en jongeren met een handicap. Je vindt er getuigenissen, beeldmateriaal, publicaties en handige tips die ook bruikbaar zijn in het brede jeugdwerk.
Op Vlaams niveau zijn er ook verschillende inclusieve kampen en vakanties voor kinderen en jongeren met en zonder een handicap, zoals bij Hannibalvakanties, Kazou, Krunsj, Scouts en Yieha vzw.