Goede praktijk: De Joepie-tocht van KSA
Goede praktijk: De Joepie-tocht van KSA
Inclusie
“We hebben de eerste stappen richting meer inclusiviteit gezet en het smaakt naar veel meer. We zijn er ons van bewust dat het een andere manier van denken vraagt, maar het schrikt ons niet af. "
Wat is Joepie voor wie dit nog niet kent? Waarom is het belangrijk voor een beweging als KSA?
Om de twee jaar trekt KSA in april op Joepie! Zo'n 3.000 jongeren van 14 tot 16 jaar leggen 100 kilometer af in vier dagen. Het doel: samen de eindmeet halen in de mysterieuze stad X. Deze staptocht is een tweejaarlijkse traditie voor Sjo’ers, Simmers en Jonghernieuwers van KSA.
Zowel voor vrijwilligers als voor deelnemers is het telkens een unieke belevenis waarmee ze kennis maken met andere groepen. Ze leren er samenwerken en trekken elkaar soms letterlijk over de eindmeet.
Wat motiveerde jullie om deze editie inclusief te organiseren?
Het idee om Joepie inclusiever te maken lag al lang op tafel. Door corona ging de vorige editie jammer genoeg niet door. Dit jaar waren we dus extra gemotiveerd om eindelijk de twee acties die onder een inclusieve joepie vallen uit te rollen.
De eerste actie was jongeren uitnodigen van doelgroepspecifieke organisaties om Joepie mee te stappen. Organisaties die werken met jongeren op het autismespectrum, met een visuele of auditieve beperking, met een maatschappelijk kwetsbare achtergrond, met een vluchtverhaal… Kortom jongeren net zoals de KSA-jongeren die dezelfde fysieke capaciteiten hebben om Joepie uit te stappen maar een andere leefwereld hebben. Op die manier stimuleerden we ontmoeting tussen leeftijdsgenoten met een andere leefsituatie. De jongeren van de doelgroepspecifieke stapgroepjes beleefden dezelfde Joepie zoals alle KSA-leden.
De tweede actie was gericht op KSA’ers die omwille van een beperking of een medisch zorg een gewone Joepie niet konden meestappen. We wilden hen de kans geven om de laatste stap dag mee te stappen. Zo konden ze toch een belangrijk deel van de echte Joepie-ervaring mee beleven samen met hun vrienden en leeftijdsgenoten. Voor die deelnemers was het evengoed een uitdaging en misschien grensverleggend. Daarbij stimuleerden we nog meer samenwerking bij de betrokken groepen.
Met een inclusieve Joepie willen we die ervaring delen met jongeren die niet bij een jeugdbeweging zitten of drempels ervaren om mee te doen. Per deelnemende organisatie waren er steeds één of meerdere inclusie-coördinatoren vanuit KSA om hen te begeleiden. Er was per groep ook een ‘buddy-KSA’ uit de buurt die hen voor, tijdens en na de tocht ondersteunde.
Waarom is inclusie voor jullie belangrijk?
#iedereenKSA is een hashtag die we sinds enkele jaren uitdragen. We willen iedereen de kans geven om mee te genieten van wat KSA te bieden heeft. Elk kind en jongere dat wil spelen, experimenteren en ontwikkelen heeft recht op een veilige plek om dat te kunnen doen. We weten dat dit niet altijd vanzelfsprekend is, maar met kleine gebaren of acties kan er al een wereld van verschil gemaakt worden.
Hoe begonnen jullie aan een Inclusievere Joepie?
Er werd een werkgroep Inclusieve Joepie opgericht bestaande uit 11 enthousiaste en gedreven vrijwilligers en één ondersteunde beroepskracht. Vanuit elke provincie nodigden we een 60-tal organisaties uit om mee te wandelen op Joepie. Dankzij die oproep wandelden jongeren van Arkots VZW uit Gent, Zeepreventorium uit de Haan en Internaat 24 uit Ronse mee richting Stad X. Elke organisatie had één duidelijk aanspreekpunt binnen de werkgroep om hen te ondersteunen voor, tijdens en na Joepie.
Daarnaast werden de organisaties ook gekoppeld aan een KSA-groep uit de buurt om ze te ondersteunen zowel voor, tijdens als na de tocht. Doof en Jong Vlaanderen heeft last-minute jammer genoeg moeten afzeggen omwille van omstandigheden.
De vrijwilligers van de tocht waar zij op gingen meestappen hadden op voorhand een basisinitiatie tolk gekregen en alle vrijwilligers gingen ook het handalfabet aan hun lane-yard hebben hangen. De avondactiviteiten waren afgestemd zodat ze ook konden deelnemen. Het is jammer dat ze moesten annuleren maar niets daarvan is verloren werk. Binnen twee jaar vragen hen zeker en vast opnieuw mee en hebben we alvast dat voorbereidend werk klaarliggen.
Een van de grootste valkuilen waar we zelf zijn ingelopen is waar vanzelfsprekend Joepie is voor ons, is het dat minder voor externe organisaties. Als KSA’er leef je jaren toe naar Joepie, degene die het voor jou al hebben gedaan spreken er jaren later nog over. Bij externe organisaties is dat niet zo, voor hen is het iets compleet nieuw. Daarnaast is het materiaal dat bij Joepie komt kijken niet voor iedereen vanzelfsprekend om in huis te hebben. Stapschoenen, trekrugzak, slaapzak, matje, gamel… Lessen die we zeker meenemen naar de volgende keer!
Wat een absolute meerwaarde was, was de uitwisseling met andere organisaties. Hun leefwereld, noden en wensen rechtstreeks van hen zelf horen en zien hoe wij de vertaalslag bij ons konden maken was een enorme verrijking. KSA’ers die omwille van een medische zorg of beperking de 100 km niet konden stappen werden ook gecontacteerd door een vrijwilliger uit de werkgroep. Zij kregen de kans om donderdagavond aan te sluiten bij hun plaatselijke groep om de laatste stapdag mee te stappen.
Logistiek was dat een hele opgave waar we op voorhand met de werkgroep goed hebben over nagedacht. Alles dient natuurlijk geheim te blijven. De ouders werden gecontacteerd van de KSA’ers die enkel de laatste stapdag meestapten. We vertelden ouders enkel mee hoe lang de rit naar de onbekende bestemming zou zijn en hoe laat ze dienden te vertrekken. Pas op het moment van vertrek kregen ze de exacte locatie doorgestuurd, zo bleef het geheim voor het lid als voor de groep. In het totaal waren er 20 KSA’ers die de laatste stapdag hebben aangesloten. Hiervoor maakten we de laatste stapdag volledig rolstoelvriendelijk. Het X-terrein was een grasveld, wat voor rolstoelgebruikers ook niet het meest toegankelijke was. We zorgden ervoor dat er oprijplaten waren zodat de rolstoelgebruikers op een veilige manier tot aan het podium konden gaan.
Op één tocht was er een super gemotiveerde KSA’er die zelfs de hele Joepie mee heeft gedaan met een gemotoriseerde rolstoel. Twee vrijwilligers uit de werkgroep hebben haar en haar KSA-groep op maat geholpen voor Joepie en tijdens de tochten. Bij moeilijkste stukken zoals aardwegen waren de vrijwilligers aanwezig om de groep de ondersteunen waar nodig. Er bestaan niet genoeg woorden om te beschrijven hoe het was om haar en haar KSA-groep bezig te zien, maar om het met haar eigen woorden te zeggen: ‘Nog eens super bedankt voor de goede organisatie. Ik ben blij dat ik dankzij jullie deze levenservaring heb mogen meemaken. Ik kreeg de kans om deel te nemen op een buitengewone manier, maar heb het niet zo aangevoeld. Het maakte me terug sterker in mijn proces! Ik heb een unieke herinnering voor de rest van mijn leven met toffe anekdotes!’ Het was een intensief maar zeer waardevol traject voor iedereen. We hebben de eerste stappen richting meer inclusiviteit gezet en het smaakt naar veel meer. We zijn er ons van bewust dat het een andere manier van denken vraagt, maar het schrikt ons niet af.
Wie bereikten jullie hiermee wel of niet?
Er zijn bruggen gebouwd met andere organisaties en nieuwe vriendschappen voor het leven ontstaan. Niet alleen wij hebben ons netwerk versterkt maar ook onze KSA-groepen. We hebben geïnspireerd en vooral zelf heel veel geleerd. Maar waar een wil is, is een weg. Een sterke werkgroep die hier zelf erg in geloofde en de honderden vrijwilligers die ook mee in het verhaal geloofde. Iedereen mee hebben in het verhaal is belangrijk, er samen in geloven is al de eerste stap in de juiste richting.
