Goede praktijk: Queen Nikkolah

Een alternatieve Sinterklaas bevindt zich in Brussel waar Laura Nsengiyumva besloot zich om te toveren tot Queen Nikkolah. We vertaalden het interview uit Bruzz naar dit artikel en hebben het over Queen Nikkolah, maar ook haar onderzoek rond kolonisatie.

Waarom besloot je om Queen Nikkolah te worden?

Queen Nikkolah is verschenen zoals alle andere mythes en volgens mij zit het verschil erin dat er heel veel queens in de wereld zijn. Daarom vond ik het belangrijk om een mythisch figuur te kunnen tonen, ook als het om een niet-man gaat en zo is mijn verhaal eigenlijk van start gegaan. Daarnaast was het ook een reactie op de koloniale traditie zoals we die momenteel nog kennen in onze samenleving. 

Je bent een vrouwelijke zwarte Sinterklaas met een mijter en die mijter is deels gemaakt van je kapsel. Dat is al anders, maar heb je het gevoel dat er echt iets verandert rond het Sinterklaasgebeuren?

De kinderen herkennen snel alle symbolische elementen. De mythe is ook een mijter als kapsel en dat kapsel (mijn haar dus) dat blijft groeien. Het is voor mij een noodzaak om hiermee aan de slag te gaan en gelukkig is er een hele grote beweging die samen met mij aan het maatschappijbeeld werkt zodat we dit beeld eindelijk kunnen veranderen. Maar dat maatschappijbeeld veranderen blijft heftig. Ik krijg heel veel online haat intussen lees ik het ook niet meer.

Hoe kijk je naar verandering in onze samenleving; de omkeer van zwarte piet naar roetpiet? Denk je dat het nog verder kan gaan? Want Sinterklaas is nog steeds een witte man met een baard.

Ik denk dat we de nieuwe alternatieven moeten omarmen zoals Queen Nikkolah hier in Brussel en de Nieuwe Sint in Amsterdam. In Nederland is het een zwarte man. Het evolueert dus verder. Maar het is tot op de dag van vandaag nog te weinig en mensen gaan er soms nog te negatief mee om. Vele mensen zijn onwetend en weten niet dat zwarte piet een oorsprong heeft uit de koloniale propaganda en Sinterklaas de connectie had om de duivel te bestrijden. Deze kennis zit nog steeds niet in het debat maar dat gaat echt om feiten. Nu wordt er enkel gepraat over de gevoeligheid. 

En hoe voelen kinderen met een niet witte huidskleur zich hierbij?

Niet enkel kinderen met een niet witte huidskleur voelen zich er slecht bij, maar ook kinderen met een witte huidskleur zijn er actief mee bezig. Alle kinderen hebben een duidelijke visie van de wereld nodig. Als ze mij zien willen ze graag een cadeautje. Ze zijn ook niet verbaasd. En ze beseffen dat ik niet ben zoals Sinterklaas, maar wel anders. Ze zeggen bijvoorbeeld dat ik mooier ben dan de Sint of niet lijk op een piet. Ze zijn vrolijk en open in hun communicatie naar mij toe. Het verzet komt vooral van de ouders die er niet openlijk mee omgaan. 

Naast kinderen ontmoeten ga je ook actief de straat op, hoe verloopt dat?

Queen Nikkolah is eerder een vertoning maar ik wil ook een duidelijke aanwezigheid tonen in de samenleving en dat ik een actieve vrouw zijn die op straat komt. Queen Nikkolah heeft ook meerdere outfits: protestoutfit, partyoutfit, werkoutfit. Dat maakt het heel leuk en tastbaar voor omstaanders.

In Nederland zijn er vaak hevigere protesten dan in België. Wat is je mening hierover?

Ik vind het logisch dat het in Nederland heftigere protesten zijn dan hier, want het verschil is dat België een jonger land is. De Belgische identiteit is fragieler en raakt minder de Belgische cultuur dan de Nederlandse cultuur. In België zijn we als Belgische bevolking nog meer op zoek naar definiëring en verloopt het daarom wat langzamer. Maar het Belgisch verzet is wel dezelfde dan in Nederland. Er is heel veel woede rond zwarte piet. Er zijn ook protesten in België al dan niet in stilte.

We proberen internationale solidariteit te creëren met Nederland en ik ga ook naar daar om er Queen Nikkolah te vertegenwoordigen en er is ook veel Nederlandse steun.

Je bent ook actief bezig als schrijfster en onderzoeker rond koloniale thema's. Wat zou je als eerste veranderen in Brussel?

Ik zou zonder twijfel de naam van de Jean Jacqueslaan veranderen. Want deze generaal was verantwoordelijk voor de rubberindustrie dat een van de dodelijkste industrieën ter wereld werd. Zo werden er handen afgehakt voor de rubber. Het was iets zeer gewelddadig. Ik denk dat dit ook een georganiseerd taboe is. Je leert er niks van op school. 

Heb je het gevoel dat de verhalen rond kolonisatie aan het veranderen zijn? Staat een jonge generatie hiervoor open? Is een oude generatie hier te statisch over? 

Ik geloof dat ook oudere mensen aan het veranderen zijn en ze beseffen dat ze hun geschiedenis ook meer en meer begrijpen. We moeten samen verandering creëren en iedereen moet mee in dit verhaal. Er is ook nog veel polarisatie binnen de publieke opinie. 

Wat vind je van verhalen die je nu nog hoort over Congo?

Het is nog steeds emotioneel. Ik zie veel persoonlijke woede in mensen. Kunst en cultuur hebben hier heel wat verandering in gebracht om zaken te begrijpen. Maar daar wordt ook op bespaard, dat is jammer. We moeten nog meer mensen samenbrengen om het over Congo, de negatieve effecten en de nog steeds zichtbare gevolgen van kolonisatie en gelijkheid van mensen te hebben en Queen Nikkolah kan hierin helpen. 

Zullen we jou nog zien als Queen Nikkolah?

Ik kom naar het Muntpunt, de Brusselse bibliotheek waar ik verhalen voorlees en ook in Zinnema ben ik aanwezig. 

Bedankt.