Aan de slag met ouder(s)/voogd(en)
Aan de slag met ouder(s)/voogd(en)
Toegankelijkheid
Naast kinderen en jongeren zijn de ouder(s)/voogd(en) een cruciale partner. Zij moeten zich dan ook goed voelen bij de vereniging waar hun kind naartoe gaat. Voor ouder(s)/voogd(en) en kinderen die vertrouwd zijn met vrijetijd is het evident wat elke vereniging doet. Maar anderen hebben er veel vragen over.
Maatschappelijk kwetsbare gezinnen leven noodgedwongen van dag tot dag. Lang op voorhand plannen is vaak geen optie. Door vroege reservaties vallen zij uit de boot. Daarom kan je volgende dingen doen:
- Geef ouders de mogelijkheid om hun kinderen in te schrijven tot kort voor de activiteit of zorg eerst voor een persoonlijk gesprek met hen alvorens in te schrijven.
- Is het wel nodig om op voorhand in te schrijven? Zo ja, kan je nog steeds een aantal plaatsen reserveren voor mensen aan kansentarief. Meer info over inschrijven vind je hier.
- Op voorhand/digitaal inschrijven zorgt soms ook drempels omwille van leeftijdsgroepen. Soms schatten ouders/voogden hun kinderen met een beperking in dat hun kind beter zou kunnen participeren in een groep oudere of jongere kinderen of in de groep van broer/zus. Via een digitaal inschrijfsysteem is dit vaak niet mogelijk en vallen deze kinderen uit de boot. Zorg dus dat ouders ook via een andere weg kunnen inschrijven of op voorhand hierover met je vereniging kan overleggen.
- Komt er een moeilijk situatie voor, is er een incident? Wees dan ook kritisch voor de eigen werking. Heeft jullie aanpak, manier van handelen ook invloed gehad op de situatie?
- Leg de bal niet alleen in het kamp van het kind dat iets mispeuterde of een voogd/ouder die anders reageert dan verwacht.
“Elkaar beter leren kennen, neemt tijd in beslag, het is écht nodig dat je voogd(en)/ouder(s) betrekt"
Betrek hen
Zorg daarom voor een goed ‘onthaal’ en maak tijd vrij voor de kennismaking. Organiseer bijvoorbeeld een beginnend en/of afsluitend ‘instuifmoment’ waar ook ouders welkom zijn. Dit is een moment zonder vastgelegde activiteit waarbij je met kinderen, jongeren en hun ouders in interactie kan gaan.
- Deel niet enkel mee welke activiteit er zal plaatsvinden of welke veranderingen in de werking zijn. Vraag de ouders hun mening. Welke veranderingen zouden zij doorvoeren?
- Een voogd/ouder wil ook informatie meegeven over wat hun kind nodig heeft om ten volle te kunnen participeren. Vragen als: “Is er een omheind speelterrein?”, “Is er een schema/programma waarop hun kind het dagverloop kan volgen of kan het kampprogramma op voorhand worden meegedeeld?”
- Een ouder/voogd wil ook graag mee nadenken over de bezorgdheden van animatoren. Bv.: “Wat vertellen we de andere kinderen van de groep, waarom kind X soms even uit de groep gaat?”
- Denk na hoe voogd(en)/ouder(s) je vereniging op voorhand kan contacteren.
- Betrek ouder(s)/voogd(en) niet enkel via een georganiseerd ‘oudercomité’, maar bevraag ook de mensen die je niet zo vaak ziet voor of na de activiteit of als je een ouder toevallig ergens tegenkomt op straat of in de winkel.
- Laat één iemand van de ploeg de rol van contactpersoon en aanspreekpunt vervullen. Dit is best iemand met een empathische persoonlijkheid. Zorg daarbij voor standvastigheid en continuïteit. In het jeugdwerk is het onvermijdelijk dat de vrijwilligersploeg af en toe wisselt, maar zorg dan voor een goede overgang. Laat de ‘oude’ contactpersoon diens opvolger voorstellen aan de ouders. Voor veel ouder(s)/voogd(en) is dit erg cruciaal. Het is belangrijk te weten wie ze kunnen aanspreken en hoe die persoon te bereiken. Bv: via mail, een telefoontje door de week of in het weekend, via WhatsApp voor een korte, gerichte of snelle vraag, na de activiteit... er zijn heel wat opties. Maak dus duidelijk wat voor de contactpersoon kan zodat er geen overdaad aan contacten is.
Angst of onzekerheid van ouder(s)/voogd(en)
Signalen
De voogd(en)/ouder(s) kunnen aangeven dat ze angstig zijn en daarom hun kind niet laten deelnemen aan het verenigingsleven. Meestal zijn ze er niet zo open over en zul je het moeten achterhalen door op bepaalde signalen te letten.
- Er wordt naar een uitvlucht gezocht: Ouders geven een bepaalde reden aan om dit jaar niet deel te nemen. Je hebt je twijfels of dit wel de echte reden is.
- Annulatie: Merk je dat een ouder(s)/voogd annuleert voor het ingeschreven kamp, vraag zeker eens door waarom ze dit juist doen? Het zou kunnen zijn dat ze angstig zijn en het daarom niet zien zitten dat hun kind meedoet aan de activiteiten.
- Er worden heel veel vragen gesteld: Je merkt dat de ouder(s)/voogd heel wat vragen hebben. Ze contacteren je verschillende malen opnieuw over hun ongerustheden.
- Je hoort helemaal niets van bepaalde gezinnen: Sommige gezinnen die normaal gezien wel aan het aanbod deelnemen, laten zich helemaal niet horen. Dit zou er kunnen op wijzen dat ze enerzijds niet op de hoogte zijn dat er toch activiteiten doorgaan deze zomer of dat ze bang zijn om aan activiteiten deel te nemen.
Hoe kun je ouder(s)/voogd(en) geruststellen
Probeer tijdens je gesprek te weten te komen waarom ouders angstig zijn. Is dit moeilijk voor jou, bekijk of het mogelijk is om met een vertrouwenspersoon van het gezin of brugfiguur te werken.
Geef hen niet het gevoel dat wat ze voelen niet normaal is. Het is normaal dat een crisis (zoals de coronapandemie) een grote impact heeft en voor stress en onzekerheid zorgt.
- Maak het thema bespreekbaar en bekijk samen de maatregelen die jullie zullen nemen tijdens de activiteiten, probeer dit ook visueel te tonen en concreet te maken. Dit kan hen geruststellen.
- Je kan hen aanraden om deze zaken eens te bespreken met iemand van de familie of een vertrouwenspersoon of eventueel iemand die hen professioneel bijstaat in bepaalde zaken (gezinsondersteuner, psycholoog...).
- Geef de mogelijkheid bij dagwerkingen om eens een dagje te proberen.
- Probeer na de uitleg te polsen met welke vragen ze nog zitten en of er nog onzekerheden zijn.
- Als je weet dat een ouder/voogd ongerust of angstig is. Probeer extra tijd voor hen te maken na de dagactiviteit als ze hun kind komen ophalen. Vertel hen hoe alles verlopen is en bekijk of ze nog vragen hebben. Op kamp zou je ervoor kunnen kiezen om die ouders eens een extra sms'je, whatsappbericht of foto te sturen of eens extra te laten bellen met hun kind.
Op allerlei manieren en vanuit heel wat kanalen komt informatie op ons af. Filteren wat klopt en niet juist is, is niet eenvoudig. Is de angst gebaseerd op 'foutieve informatie' probeer daarop in te spelen door de juist informatie mee te geven. Het zou kunnen zijn dat de ouders de juiste informatie gekregen hebben maar dat het voor hen niet helemaal duidelijk is.
En wat als kinderen/jongeren angstig of onzeker zijn?
Als je merkt dat kinderen angstig zijn, is het belangrijk om uit te zoeken hoe het komt, waarvoor ze juist bang zijn en samen te kijken hoe ze die angst kunnen wegnemen.
Dit kun je doen op voorhand (voor ze op kamp vertrekken bijvoorbeeld) maar ook tijdens de activiteiten kan je ruimte maken om met elkaar in gesprek te gaan of meer te weten te komen over wat corona nu juist is.
Zorg ervoor dat je informatie geeft op maat van de deelnemers. Voor kinderen en jongeren zijn er tal van zaken gemaakt die uitleg geven over (bv. het coronavirus) maatregelen die van toepassing zijn tijdens de zomervakantie. Er doet heel wat fake news de ronde, verhalen die kinderen en jongeren te horen krijgen en die voor waar worden aangenomen. Probeer dus op de hoogte te zijn van de juiste informatie.
- Dit artikel van WAT WAT geeft aan waar je de juiste informatie terugvindt.
- Maak tijdens de activiteiten wat ruimte om in gesprek te gaan met de groep.
- Kinderen en jongeren kunnen met heel wat vragen zitten rond bepaalde thema’s die momenteel heersen in onze samenleving: corona, oorlog, armoede...
- Zorg ervoor dat ook de minder mondige kinderen aan bod komen. Bekijk of er andere manieren zijn om te weten te komen hoe ze zich voelen en wat zij denken over het thema dat jullie aan het bespreken zijn. De brochure 'Ieders mening telt' kan je daarbij helpen.
- Denk op voorhand met de begeleidersgroep na wat jullie in het gesprek willen meegeven.
Welke organisaties werken nog met ouders in het vrijetijdslandschap?
Ouders voor Inclusie/Steunpunt voor Inclusie is een gratis aanspreekpunt voor elke ouder/voogd én verenigingen. Je kan met hen mee nadenken of samen in gesprek gaan over inclusie voor kinderen met verschillende noden. Bv. Wanneer ouders en de vereniging aan het zoeken zijn welke aanpassingen er nodig zijn zodat hun kind optimaal kan meedoen.
Benieuwd naar meer onderzoek?
Het rapport Vrij in Vrije Tijd gaat specifiek over de drempels die ouders van kinderen met een beperking ervaren bij participatie aan vrije tijd +en biedt acties om hiermee aan de slag te gaan.
Ik wil aan de slag gaan met ouderbetrokkenheid
In de toolkit van Boest! vind je sinds kort een draaiboek met informatie en voorbeelden over participatie van ouder(s) en voogd(en). En over hoe je hen met elkaar én met je vereniging verbindt.